Bovenwiel en ezel

In de winter lagen de werkzaamheden rondom de molen stil. Maar in de molenwerkplaats werd wel degelijk verder gewerkt. De roedes werden eerst gestraald om alle teer etc. volledig te verwijderen. Daarna moesten ze uit elkaar worden gehaald en dat bleek een helse job te zijn. Bij de restauratie in de jaren zeventig is namelijk gebruik gemaakt van zogeheten proplassen en die zijn maar lastig te verwijderen. Pas toen kon worden vastgesteld wat vernieuwd of gerepareerd moet worden. Een paar plaatdelen en wat stukken hoekijzer moeten worden vervangen, zodat nu met het opnieuw klinken kan worden begonnen. Alle herstelwerkzaamheden gebeuren geheel op de authentieke manier. De roeden komen dus weer authentiek terug in de askop.

Afhangen bovenwiel, een nauwkeurig werkje

In maart 2021 gingen de molenmakers weer in Cabauw aan de slag. Als eerste hebben zij de openstaande verbindingen in het bovenwiel gesloten. Een bovenwiel (of aswiel) zit op de bovenas van een molen en drijft de koningsspil (hoofdas) van de molen aan.

Door de reparaties is een grotere stijfheid ontstaan waardoor het “vangen” (nog) beter zal gaan. Daarna is het bovenwiel goed gecentreerd afgehangen.

De ezel

Het “vangen” is het remmen van de molen. In de Cabauwse molen bestaat de vangconstructie uit een houten band die om het bovenwiel grijpt om het wiekenkruis stil te zetten en te houden.  De vang wordt bediend door een vangtouw dat is bevestigd aan een vangbalk die als hefboom werkt. De vangbalk scharniert in de voorste hanger, ook wel ezel genoemd. Deze ezel was zeer oud en de conditie was niet sterk genoeg meer. Daarom werd hier een stuk van afgezaagd en vervangen door nieuw hout. Hierdoor gaat helaas wel een deel van de historische ezel verloren, maar het restant blijft bewaard en kunnen we straks aan iedereen laten zien.

Scheprad

Door het goede weer tijdens de werkdagen kon het scheprad ontroest en opgeschilderd worden. Ook werden de schoepen of schepradbladen, die in een vorige fase uitgenomen waren, weer op hun plek gezet. Dan kunnen de molenaars straks weer malen.

Overig

Inmiddels is een slecht stuk in het onderwiel opgeknapt en teruggeplaatst. De pentegel (dat is een tegel waar de bovenas tegenaan draait) wordt dan ook vervangen.  Eind april komen opnieuw drie of vier man naar de molen om de koker (daarin loopt de spil die de draaiende beweging van bovenwiel op het onderwiel overbrengt) aan te passen. Daarvoor moet de bovenzetel losgehaald worden, waarna het bovenhuis, die daar op draait, omhoog gebracht zal worden.

De oplevering wordt eind juni op zijn laatst verwacht!